รวมคำแนะนำปฐมพยาบาลเบื้องต้น และแนวทางรักษาฟันแตก ฟันหักอย่างถูกวิธี
หากคุณเคยเผลอกัดของแข็งแล้วได้ยินเสียง “กร๊อบ!” หรือรู้สึกเจ็บจี๊ดที่ฟัน แล้วส่องกระจกดูพบว่า ฟันแตกหรือหัก ความรู้สึกตกใจและวิตกกังวลเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยเฉพาะหากเป็นฟันหน้าหรือฟันที่ใช้งานประจำ ฟันที่หักอาจดูเป็นปัญหาใหญ่ แต่หากได้รับการดูแลอย่างถูกต้องและทันเวลา ก็สามารถรักษาให้กลับมาใช้งานได้ตามปกติค่ะ
หัวข้อ
สาเหตุที่ทำให้ฟันแตกหรือฟันหัก
ฟันสามารถหักหรือแตกได้จากหลายสาเหตุ เช่น
- การกัดของแข็ง เช่น กระดูก น้ำแข็ง เมล็ดผลไม้
- อุบัติเหตุ เช่น หกล้ม รถล้ม หรือการกระแทกจากการเล่นกีฬา
- ฟันผุที่ลุกลามจนโครงสร้างฟันอ่อนแอ
- การบดฟันหรือขบฟันตอนนอนโดยไม่รู้ตัว (Bruxism)
- ฟันสึกจากการใช้งานมากเกินไป
ฟันแตกต้องทํายังไง (การปฐมพยาบาลเบื้องต้น)
เมื่อเกิดเหตุการณ์ฟันแตก ฟันหัก ควรทำตามขั้นตอนเหล่านี้โดยเร็ว:
1. บ้วนปากด้วยน้ำเกลือหรือน้ำสะอาด
เพื่อชะล้างเศษฟัน และช่วยลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อในช่องปาก
2. หยุดเลือด (หากมี)
ใช้ผ้าก๊อซสะอาดกดบริเวณที่มีเลือดออก และกัดไว้ประมาณ 10-15 นาที หรือจนกว่าเลือดจะหยุด
3. เก็บชิ้นส่วนฟันที่หัก
หากฟันหักเป็นชิ้นใหญ่ ให้เก็บชิ้นส่วนนั้นไว้ในน้ำนม หรือน้ำเกลือสะอาด และนำไปให้ทันตแพทย์พิจารณา ว่าสามารถนำมาติดกลับคืนได้หรือไม่
4. หลีกเลี่ยงการใช้งานฟันซี่ที่แตก
ไม่ควรเคี้ยวอาหารบริเวณนั้น และหลีกเลี่ยงของแข็ง ของเหนียว เพื่อลดการบาดเจ็บเพิ่มเติม
5. ประคบเย็นบริเวณแก้มหรือกราม
หากมีอาการบวม หรือปวด ให้ใช้ผ้าเย็นประคบบริเวณที่ปวดประมาณ 10-15 นาที
6. รีบพบทันตแพทย์โดยเร็ว
ยิ่งพบแพทย์เร็ว โอกาสในการรักษาฟันให้คงอยู่จะสูงขึ้น และสามารถป้องกันการติดเชื้อหรือภาวะแทรกซ้อนได้
ฟันแตกสามารถรักษาได้อย่างไร?
การรักษาขึ้นอยู่กับระดับความเสียหายของฟัน ดังนี้:
ฟันแตกเล็กน้อย (เฉพาะเคลือบฟัน)
หากฟันมีรอยร้าวหรือบิ่นเพียงเล็กน้อย อาจไม่จำเป็นต้องรักษาเชิงลึก ทันตแพทย์อาจ ขัดขอบฟันให้เรียบ หรือ เคลือบฟลูออไรด์ เพื่อป้องกันไม่ให้รอยแตกลุกลาม
ฟันบิ่นหรือหักบางส่วน
ทันตแพทย์จะ อุดฟันด้วยวัสดุเรซินคอมโพสิต (Composite Resin) เพื่อคืนรูปร่างให้ฟันดูเป็นธรรมชาติ หรือในกรณีฟันหน้าหัก อาจพิจารณาใช้ วีเนียร์ ช่วยปรับรูปทรง
ฟันหักถึงเนื้อฟันหรือโพรงประสาท
หากฟันหักลึกถึงชั้นโพรงประสาท อาจจำเป็นต้อง รักษารากฟัน (Root Canal Treatment) และครอบฟัน เพื่อป้องกันการติดเชื้อและเสริมความแข็งแรงให้กับฟัน
ฟันแตกจนถึงราก
กรณีรุนแรง เช่น ฟันแตกทะลุถึงรากหรือใต้แนวเหงือก อาจไม่สามารถรักษาไว้ได้ ต้อง ถอนฟัน แล้วพิจารณาทำฟันปลอม หรือ รากฟันเทียม (Dental Implant) แทน
ป้องกันไม่ให้ฟันแตกได้อย่างไร?
- หลีกเลี่ยงการกัดของแข็ง เช่น น้ำแข็ง กระดูกแข็ง ถั่วเปลือกแข็ง
- อย่าใช้ฟันเปิดฝาขวด ฉีกถุง หรือกัดของแปลกๆ
- หากมีนิสัยกัดฟันหรือขบฟันตอนนอน ควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อทำ เฝือกสบฟัน (Night Guard)
- ตรวจสุขภาพฟันสม่ำเสมออย่างน้อยทุก 6 เดือน เพื่อดูความแข็งแรงของฟัน
- หากเล่นกีฬาที่มีการกระแทก เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล ควรสวม เฝือกป้องกันฟัน (Mouth Guard)
ฟันแตกไม่ควรละเลย!
แม้ว่าฟันจะหักหรือแตกเพียงเล็กน้อย ก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ เพราะหากปล่อยไว้นาน อาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อ หรือทำให้ฟันที่เหลืออยู่เสียหายมากขึ้น การรักษาแต่เนิ่นๆ จะช่วย ยืดอายุการใช้งานของฟันธรรมชาติ และลดค่าใช้จ่ายในระยะยาวได้อย่างมาก
เว็บไซต์ : theareaplusdentalclinic.com/
ที่อยู่ : The Area Plus 678 Muen Wai, เมือง Nakhon Ratchasima 30000
LINE : theareaplus
Facebook : The Area Plus Dental Clinic รากฟันเทียมโคราช
Email : summer_snow1989@hotmail.com
เบอร์โทร : 097-525-1525
