ฟันคุดคืออะไร?
ฟันคุด คือฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาได้ตามปกติเนื่องจากมีสิ่งกีดขวาง เช่น เหงือก กระดูกขากรรไกร หรือฟันซี่ข้างเคียง ทำให้ฟันติดอยู่ใต้เหงือกหรือขึ้นได้ไม่เต็มซี่ มักพบในฟันกรามซี่สุดท้าย (ฟันกรามล่างและบนซี่ที่ 3) ซึ่งเป็นฟันที่ขึ้นเป็นลำดับสุดท้ายเมื่ออายุประมาณ 17-25 ปี
บางคนอาจมีฟันคุดขึ้นมาโดยไม่มีปัญหา แต่ในหลายกรณี ฟันคุดมักขึ้นไม่เต็มที่ หรืองอกในลักษณะที่ผิดปกติ ส่งผลให้เกิดอาการปวด บวม อักเสบ หรือปัญหาอื่น ๆ ในช่องปาก

ผลเสียของ ฟันคุด
หากปล่อยฟันคุดไว้โดยไม่ทำการรักษาหรือผ่าตัดออก อาจทำให้เกิดปัญหาเช่น :
🔴 ฟันคุดที่ดันกับฟันข้างเคียงหรือเหงือก อาจทำให้เกิดอาการปวดแบบเป็น ๆ หาย ๆ หรือปวดรุนแรง
🔴 บางครั้งปวดร้าวไปถึงกราม ขมับ หรือหู
🦷 ฟันคุดที่เอียงไปชนฟันซี่ข้างเคียง ทำให้เศษอาหารติดและทำความสะอาดยาก
🦷 อาจทำให้ฟันข้าง ๆ ผุได้ง่ายและลุกลามจนต้องถอนฟัน
🦠 หากฟันคุดขึ้นบางส่วน เหงือกบริเวณนั้นอาจอักเสบ ติดเชื้อ และมีหนอง
🦠 อาจมีอาการปวด บวม มีไข้ และกลิ่นปาก
🦠 หากการติดเชื้อลุกลาม อาจกระทบต่อโพรงไซนัส หรือลามไปที่ลำคอได้
⚠️ ฟันคุดที่ดันฟันข้าง ๆ อาจทำให้เกิดแรงกดจนฟันล้ม
⚠️ ส่งผลให้ฟันซี่อื่น ๆ เกิดการเคลื่อนตัวผิดตำแหน่ง ทำให้การสบฟันผิดปกติ
🔵 ฟันคุดที่ฝังอยู่ใต้กระดูก อาจทำให้เกิด ซีสต์ (Cyst) หรือ ถุงน้ำ รอบฟันคุด
🔵 ถุงน้ำอาจขยายใหญ่ขึ้นและทำให้กระดูกขากรรไกรละลาย
🔵 หากรุนแรง อาจต้องผ่าตัดกระดูกขากรรไกรร่วมด้วย
🦴 การอักเสบจากฟันคุดที่ติดเชื้อ อาจลุกลามไปยังกระดูกขากรรไกร (Osteomyelitis)
🦴 อาจทำให้ปวดรุนแรง ใบหน้าบวม และเคี้ยวอาหารลำบาก
🤢 เศษอาหารที่สะสมรอบฟันคุดทำให้เกิดแบคทีเรียและกลิ่นปาก
🤢 อาจทำให้เกิดเหงือกอักเสบเรื้อรัง
⚠️ ติดเชื้อรุนแรง (Sepsis) – ในกรณีที่ติดเชื้อหนัก อาจลุกลามเข้าสู่กระแสเลือด
เมื่อไหร่ควรผ่าฟันคุด?

กรณีที่ควรผ่าฟันคุดทันที : หากฟันคุดมีอาการปวด บวม อักเสบ หรือดันฟันข้างเคียง ควรรีบผ่าออก
- ฟันคุดที่ขึ้นผิดปกติอาจทำให้เหงือกบวมและปวดเรื้อรัง
- หากปล่อยไว้อาจติดเชื้อรุนแรง
- ฟันคุดที่โผล่ออกมาเพียงบางส่วน อาจทำให้เศษอาหารติดและเกิดการอักเสบ
- อาจมีหนอง มีกลิ่นปาก หรือมีไข้ร่วมด้วย
- หากฟันคุดเอียงชนกับฟันข้าง ๆ อาจทำให้เกิดฟันผุและฟันล้ม
- หากฟันคุดเอียงชนกับฟันข้าง ๆ อาจทำให้เกิดฟันผุและฟันล้ม
- ฟันคุดบางซี่อาจทำให้เกิดถุงน้ำ (Cyst) ซึ่งอาจทำให้กระดูกขากรรไกรละลาย
- ฟันคุดอาจทำให้ฟันข้างเคียงเคลื่อนตัวผิดตำแหน่ง ส่งผลต่อการเคี้ยวอาหาร
กรณีที่สามารถ
เลื่อนการผ่าฟันคุดได้
- หากไม่มีอาการ สามารถตรวจติดตามเป็นระยะ แต่ควรพิจารณาผ่าออกตั้งแต่อายุยังน้อยเพื่อลดความเสี่ยง
- ไม่มีอาการปวดหรืออักเสบ
- ฟันคุดไม่ได้ดันฟันข้างเคียง
- ฟันคุดอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปาก
- อย่างไรก็ตาม ควรตรวจเช็กฟันคุดเป็นระยะ เพื่อป้องกันปัญหาในอนาคต
ช่วงอายุที่เหมาะสมสำหรับการผ่าฟันคุด
อายุ 17-25 ปี เป็นช่วงที่เหมาะสมที่สุดในการผ่าฟันคุด เพราะ
- กระดูกขากรรไกรยังไม่แข็งตัวเต็มที่ ทำให้ผ่าตัดง่าย
- แผลหายเร็ว และลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน
🚫 หากปล่อยไว้นานจนถึงอายุ 30 ปีขึ้นไป กระดูกอาจแข็งตัวมากขึ้น ทำให้การผ่าตัดยากขึ้น และอาจมีภาวะแทรกซ้อนสูงขึ้น
ขั้นตอนการทำ รากเทียม (Dental Implant Process)
﹡ X-ray หรือ CT Scan – เพื่อตรวจสอบโครงสร้างกระดูกขากรรไกร, สภาพเหงือก และตำแหน่งที่เหมาะสม
﹡ ประเมินปริมาณกระดูก – หากกระดูกไม่เพียงพอ อาจต้องปลูกกระดูกก่อน
﹡ วางแผนตำแหน่งฝังรากเทียม – เพื่อให้สามารถรองรับแรงบดเคี้ยวได้ดี
﹡ ยกไซนัส (Sinus Lift) – กรณีต้องฝังรากเทียมบริเวณฟันบนด้านหลังและกระดูกมีความหนาไม่พอ
การปลูกกระดูกอาจใช้เวลาฟื้นตัว 3-6 เดือนก่อนจะฝังรากเทียมได้ หรือบางครั้งสามารถทำพร้อมกับการฝังรากเทียมได้เลย
﹡ ขั้นตอนนี้ใช้เวลาประมาณ 30-60 นาทีต่อซี่
﹡ หลังฝังรากเทียมแล้ว จะเย็บปิดแผลและรอให้กระดูกยึดติดกับรากเทียม
﹡ ช่วงนี้ต้องหลีกเลี่ยงแรงกดที่บริเวณรากเทียม
﹡ บางกรณีอาจสามารถใส่ฟันชั่วคราวได้
﹡ พิมพ์ปากเพื่อออกแบบ ครอบฟัน (Crown) ที่มีสีและรูปร่างเหมือนฟันจริง
﹡ ใส่ครอบฟันถาวรบนรากเทียม
การดูแลหลังผ่าฟันคุด
กัดผ้าก๊อซให้แน่นประมาณ 30-45 นาที เพื่อลดเลือดออก
หลีกเลี่ยงการใช้ลิ้นสัมผัสแผลหรือดูดน้ำผ่านหลอดในช่วง 24 ชั่วโมงแรก
ประคบเย็นบริเวณแก้มเพื่อลดอาการบวม
รับประทานอาหารอ่อน หลีกเลี่ยงอาหารร้อน เผ็ด หรือแข็ง
ทำความสะอาดช่องปากอย่างระมัดระวัง และใช้น้ำเกลืออุ่นบ้วนปาก

ฟันคุดที่ไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพช่องปากและร่างกาย ควรตรวจเช็กกับทันตแพทย์เพื่อพิจารณาว่าควรถอนออกหรือเฝ้าระวัง หากมีอาการปวด บวม หรือเหงือกอักเสบ ควรรีบพบแพทย์โดยเร็ว
ทำไมต้องผ่าฟันคุดที่ The Area Plus Dental Clinic?
- ทันตแพทย์เฉพาะทาง ด้านศัลยกรรมช่องปากที่มีประสบการณ์สูง ใจดี มือเบา ออกตรวจทุกวัน
- ใช้เทคโนโลยีทันสมัย และปลอดภัยทุกขั้นตอน
- เครื่องมือสะอาด ทันสมัย ได้มาตรฐาน
- บรรยากาศคลินิก สร้างความผ่อนคลาย และเป็นกันเอง
- การดูแลหลังทำหัตถการ ที่ใส่ใจ เพื่อการฟื้นตัวที่รวดเร็ว